Unsur-unsur agama Islam dalam novel Dari Lembah ke Puncak ( Ghazali Lateh )

Ghazali Lateh melalui novel Dari Lembah ke Puncak telah berjaya menerapkan unsur-unsur Islam secara berkesan. Penerapan unsur-unsur Islam ini telah disusun secara rapi melalui pelbagai teknik. Sama ada melalui dialog watak-watak, monolog, imbas kembali, aksi watak, dan gambaran secara langsung oleh pengarang.

        Unsur Islam bermaksud segala hal-ehwal yang ada sangkut paut dengan keagamaan Islam yang maha suci.Unsur-unsur ini akan terserlah melalui pelbagai elemen, nama-nama tempat beribadat dalam Islam, nama-nama nabi atau malaikat, konsep dosa dan pahala, syurga, neraka. Nama-nama watak, gelaran, peristiwa-peristiwa kebesaran dalam Islam, nama bulan dan tahun. Ucapan-ucapan, perbuatan atau perlakuan watak, hukum hakam, amal ibadat dan sebagainya. 

        Daripada kajian yang dibuat secara teliti berdasarkan novel ini, di bawah di senaraikan beberapa unsur Islam  dengan huraian contohnya sekali.

1. Ada berdoa: Jalil berdoa  semoga roh arwah ayahnya ditempatkan pada sisi orang-orang yang beriman sewaktu menziarahi kubur arwah bapanya.
2. Membaca ayat-ayat suci al-Quran: Jalil membaca al-Fatihah dan ayat-ayat suci al-Quran kepada roh arwah bapanya di kubur.
3. Ada batu nisan: Jalil membeli dua batang batu nisan di kedai Mamak Hameed dan memasang di kubur arwah ayahnya.
4. Ada gelaran haji/ustaz: Ustaz Haji Megat/Haji Saad/Haji Lazim
5. Surau: Penduduk kampung Bukit Nibung bermesyuarat di surau usang untuk menghalau Jalil keluar dari kampung Bukit Nibung.
6. Masjid: Jalil membina sebuah masjid baharu dalam kawasan Taman Tema Nibung Park menggantikan masjid lama di kampung Tanjung Setul.
7. Sembahyang berjemaah: Jalil sempat bersembahyang jemaah Maghrib di masjid Tanjung Setul sewaktu pulang ke kampung Bukit Nibung/kampung Banggol Lalang untuk memohon restu daripada ibunya.
8. Azan Maghrib: Jalil terdengar azan Maghrib berkumandang di masjid kecil  Tanjung Setul.
9. Ada mengucapkan salam/assalamualaikum: Jalil memberikan salam kepada ibunya sebaik tiba di muka pintu rumah ibunya di kampung Banggol Lalang/Jalil memberi salam kepada Pak Amat ketika tiba di rumahnya di Gurun/Arwah Mat Tohid memberi salam sebaik tiba di dangau Jalil.
10. Bersembahyang Jumaat: Sewaktu kecil Jalil pernah dibawa arwah bapanya dengan menaiki basikal tua bersembahyang Jumaat di masjid kampung Bukit Jenun.
11. Majlis moreh: Penduduk kampung pernah mengadakan majlis moreh dalam bulan puasa di surau kampung Buklit Nibung.
12. Sembahyang Isyak: Jalil bertanya pendapat ibunya pada suatu malam selepas sembahyang Isyak. 
13. Ada perkataan arwah: Arwah Pak Teh/arwah Mat Tohid.
14. Ada bulan Islam/Muharam: Penduduk kampung Bukit Nibung mengadakan majlis bubur asyura pada setiap tahun ketika tiba awal bulan Muharam.
15. Ada menyebut perkataan astaghfirullah: Latifah yang cemas melihat darah merah yang keluar dari tapak kaki Jalil telah mengucapkan "astaghfirullah".
16. Ada menyebut perkataan Ya Allah/nama Allah: Latifah yang terkejut melihat luka di tapak kaki Jalil yang agak teruk, telah  menyebut perkataan " Ya Allah ".
17. Ada menyebut perkataan Tuhan Yang Maha Berkuasa: Jalil mengatakan kepada  Mat Tohid hanya Tuhan Yang Maha Berkuasa sahaja dapat menunjukkan siapa yang betul dan bersalah.
18. Menziarahi jenazah/kematian orang Islam: Jalil pergi menziarahi jenazah arwah Mat Tohid di rumah bapanya Ngah Ibrahim.
19. Kubur orang Islam: Jalil berjalan seperti orang bodoh mengekori usungan jenazah arwah Mat Tohid ke kubur orang Islam.
20. Adanya bacaan talkin di kubur selepas jenazah dikebumikan: Jalil pulang ke rumahnya selepas tamat bacaan talkin di kubur arwah Mat Tohid.
21. Dan lain-lain unsur Islam, sila rujuk teks/novel..........................